Lekciya 12

12-lekciya. GUI ortalıǵında grafikalıq imkaniyatlar. GUI ortalıǵında grafikalıq jaǵday,

kórinislerdi hám funkciya grafiklerin dúziw (Chart).

Jobası:

1.GUI ortalıǵında grafikalıq jaǵday, súwretlerdi hám funkciya grafikların dúziw.

2.Graphics klası usılları tiykarında súwretlerdi jaratıw.

3.Chart komponentaları.

4.Funkciyalardıń grafiklerin dúziw.

Grafika klası usılları tómendegilerden ibarat:

1.AddMetafileComment(Byte[]) - Súwret metafaylına túsindirme qosadı. Bunda Byte[] belgili massiv bolıp, <System::Byte> ^ data tipinde anıqlanadı hám mısalı, array<Byte>^metaCom = {(Byte)'T',(Byte)'e',(Byte)'s',(Byte)'t'}; sıyaqlı anıqlanıwı múmkin.

2.BeginContainer() - Grafikanıń házirgi jaǵdayı menen grafik konteynerdi saqlaydı hám jańa grafik konteynerdi ashadı hám isletedi.

BeginContainer(Rectangle, Rectangle, GraphicsUnit) - Grafik ámeldegi jaǵdayı menen bir grafik konteyner saqlaydı, belgilengen parametrli ózgertiw menen jańa grafik konteynerden

paydalanadı hám ashadı. Bunda Rectangle tórt múyesh bolıp, Rectangle(0,0,200,200) sıyaqlı anıqlanadı. Birinshi tórtmúyesh konteyner ushın shkalanı hám ekinshisi konteyner ushın tarawdıń ózgeriwin anıqlaydı. GraphicsUnit - konteyner ushın ólshem birligin anıqlaw ushın qollanıladı.

Úshmúyeshlik sızıw. Bunda komponentanıń berilgen ornında, reńli sızıqlar arqalı úshmúyeshlik sızıwdı kóremiz. Onıń ushın 1 komponenta, 1 túyme hám 6 textBox komponentaların aynaǵa qolaylı etip jaylastıramız. Sebebi 3 sızıqtıń birlestirsek, úshmúyeshlik payda boladı.

1-adım. Aynanıń Form1_Load hádiysesinde tómendegi algoritmdi jaylastıramız.

this->Text = "DrawLine - úshmúyeshlik sızıw"; button1->Text = "SÍZÍW";

2-adım. Komponenta hám textBox qásiyetlerin sazlaw ámellerin orınlaw múmkin.

jaylastıramız.

1

Túrli sırtqı kórinislerdi boyaw. Bunda komponentanıń berilgen orınında, boyalǵan formalardı sızıwdı kóremiz. Onıń ushın Brush - qálemnen paydalanıp, 1 label hám 1 Combox komponentaların aynaǵa qolaylı etip jaylastıramız.

1-adım. Aynanıń Form1_Load hádiysesinde tómendegi algoritmdi jaylastıramız.

this->Text = "Figuranı boyaw"; label1->Text = "Kerekli figuranı tańlań:";

comboBox1->Text = "Figuralar";comboBox1->Items->Add("Tórtmúyeshlik");

comboBox1->Items->Add("Ellipis"); comboBox1->Items->Add("Sheńber");

comboBox1->Items->Add("Sheńber");

4- hádiysesinde tómendegi algoritmdı jaylastıramız.

Graphics ^grp = pictureBox1->CreateGraphics(); Brush ^ brsh = gcnew SolidBrush(Color::Green); grp- >Clear(SystemColors::Control);

switch (comboBox1->SelectedIndex){ case 0: grp->FillRectangle(brsh,50,50,150,150); break; case 1: grp->FillEllipse(brsh,50,50,300,150); break; case 2: grp->FillEllipse(brsh,50,50,150,150); break; case 3: grp->FillPie(brsh,50,50,150,150,150,100); break; default: grp->Clear(SystemColors::Control);break;

}

2- Súwret. Túrli sırtqı kórinislerdi boyaw nátiyjesi.

Hádiyseler arqalı forma sızıw. Hámme " Paint" sıyaqlı programmalarda eń

ájayıp qásiyetlerinen biri tıshqansha menen sızıqlar sızıw bolıp tabıladı. Bunı ámelge asırıw ushın komponenttiń tıshqansha menen islew " MousDown", " " MausUp" hám " MouseMove" hádiyselerinen paydalanıw múmkin. Programmanıń algoritmı ideyası

3

tómendegishe: paydalanıwshı tıshqanshanıń shep túymesin basqanda kursor arqasına júdá kóp kishi kvadratlar sızıla baslaydı. Bul kvadratlar kólemi kodta kórsetilgen. Bunnan tısqarı, "Button" konopkasın súwretke túsiretuǵın formaǵa kóshiriwińiz kerek. Bunda komponentanıń berilgen ornında, tıshqansha hádiyseleri arqalı formalardı sızıwdı kóremiz. Onıń ushın Brush - qálemnen paydalanıp, 1 komponenta, 1 button komponentasın aynaǵa qolaylı etip jaylastıramız.

1-adım. Aynanıń Form1_Load hádiysesinde tómendegi algoritmdı jaylastıramız.

button1->Text = "Tazalaw";

this->Text = "Figura sızıw";

2-adım. Komponenta hám button qásiyetlerin sazlaw ámellerdi orınlaw

komponentanı tazalaw ushın qollanıladı.

Graphics ^ grp = pictureBox1->CreateGraphics();

grp->Clear(SystemColors::Window);

4-adım. Komponentanıń tıshqansha hádiyselerin qayta islew ushın Logikalıq bir ózgeriwshi alınadı, onıń ma`nisi [0] bo‘lsin. Bool Drow = false;

5-adım. Tıshqansha komponentanıń ústine kelip logikalıq ózgeriwshiniń mánisi 1 ge ózgeredi. Sebebi sızıwdı baslaw ushın. Bunı ámelge asırıws ushın tıshqanshanıń pictureBox1_MouseDown hádiysesine Drow = true; ni jazıp qoyamız.

6-adım. Tıshqansha komponentanıń ústinen ketkende logikalıq ózgeriwshiniń ma`nisi 0 ge ózgeredi. Sebebi sızıwdı tamamlaw ushın. Bunı ámelge asırıw ushın tıshqanshanıń pictureBox1_MouseUp hádiysesine Drow= false; ni jazıp qóyamız.

Graphics^ graf = pictureBox1->CreateGraphics(); if (Drow == true){

graf->FillEllipse(Brushes::Violet, e->X, e->Y, 3,3); // qálem qalıńlıǵı

4

Bundaǵı tiykarǵı kemshilik sonnan ibarat, eger Súwrettiń Ólshemleri komponentanıń ólshemleri menen birdey bolsa, jaqsı sızadı, birdey bolmasa, paydalanıwshı ekranınıń proporciyasın alıp sızadı.

Chart komponenta ózgesheligi hám hádiyseleri. Bul komponenta Data tab bóliminde jaylasqan bolıp, tiykarǵı maǵlıwmatlardı infografiklardı jaratıw ushın qollanıladı. Infografika ushın maǵlıwmatlar kompleksi kerek.

Bul komponenta hádiyseleri basqa komponentalardiki sıyaqlı bolıp, tap sol sıyaqlı bólimlerge bólingen. Olardıń ayırımların atap ótemiz.

1.1. BarderSkin ayrıqshalıqlar gruppası bolıp, ol jaǵdayda komponentanıń jańa maskaǵa salıw múmkin. Maska degende, onıń jańa kórinisi esapqa alınǵan. Reń (color), súwret (image), stil (style), keńligi (width) sıyaqlı qásiyetleri bar. Bul ayrıqshalıqlardı ornatıw mashqala keltirip shıǵarmaydı. Aldınǵı úyrengenlerrińizde bunday ayrıqshalıqlardan paydalanǵansız. Sonıń menen birge tiykarǵı maska bul SkinStyle bolıp, komponentanıń tiykarǵı kórinisin ózgertiw ushın xızmet etedi. Onıń uyqas bahalar dizimi ámeldegi, sonnan kereklisin tańlap alıw múmkin.

2.Palette (palitra ) - ózgesheligi járdeminde komponentanıń infografikanı kórsetetuǵın formasın tańlaw múmkin. Onıń uyqas bahalar dizimi ámeldegi.

3.PaletteCustomColors - bundada komponentanıń infografikanı kórsetetuǵın formanı Tańlaw múmkin. Biraq paydalanıwshı óziniń reńi tańlawıda

múmkin. Bunda arnawlı baylanısıw aynası palitraǵa túrli reńlerdi qosıw múmkin.

4.Annotations - bunda komponentaǵa túsindirmelerdi jazıw múmkin. Bunıń óziniń qásiyetleri arnawlı baylanısıw aynası járdeminde ornatıladı.

5.ChartAreas - bul ózgeshelik arqalı komponentaga bir neshe chart

infografika jaylastırıw múmkin. Bunıńda ózi uyqas qásiyetlerin uyqas baylanısıw

aynası menen ornatıw kerek.

6.Legends - infografikaǵa keltirilgen bahalarınıń jaylasıw maydanı. Bunı da arnawlı baylanısıw aynası tiykarında redaktorlaw múmkin

7.Series - bul ózgeshelik tiykarǵı bolıp, infografikanıń bahaların belgileytuǵın, hár bir baha tiyisliligin ańlatadı. Onıń ushın arnawlı dialog aynası bar. Buǵan tolıqlaw toqtalıp ótemiz.

8.Titles - komponentalarǵa jaylastırılǵan infografikalarga bas bet qoyıw

7

ushın qollanıladı. Onıń arnawlı baylanısıw aynası arqalı qayta islew arqalı ornatıwǵa boladı.

Series - bul komponentaga bahalardı qosıw jáne onı súwretlew ushın xızmet etedi. Komponentanıń ishine jaylastırılǵan tarawdı redaktorlaw ushın qollanıladı.

Oǵan basqanda tómendegi baylanısıw aynası shıǵadı.

4- Súwret. Redaktorlaw áynegi.

Bul aynada jańa bahalar maydanı qosıw ushın [Add] tuymesi jáne onı óshiriw ushın [Remove] tuymesi qollanıladı. Infografikanıń tiykarǵı qásiyetlerin basqarıw ushın oń táreptegi ayrıqshalıqlar panelinen paydalanıw múmkin. Ol jaǵdayda infografikani redaktorlaw ushın zárúr bolǵan barlıq ayrıqshalıqlar bar. Olardan biri bul ChartType bolıp, infografikanıń túrlerin belgilew ushın xızmet etedi. Onıń túrleri tómendegi 12. 10 -suwretde keltirilgen.

8